Bilgi Ustamız

Ölüm çok hücreliliğin doğal bir bedelidir. Tek hücrelilere teoride ölüm kavramı yok, hatta tek hücrelilerin bir araya gelerek oluşturdukları kolonilerde ölüm kavramı yok. Bunun temel sebebi koloniyi oluşturan hücrelerin iş bölümü yapması, bir hücre görevini yapamaz duruma geldiğinde yerini hemen başka bir hücre alıyor. Bu da ölüm kavramını ortadan kaldırıyor.

Peki insanlar bunu neden gerçekleştiremiyor? Çünkü vücudumuzdaki hücreler birbirinden çok farklı, görevini yapamayacak duruma gelen sinir hücresinin yerini bir doku hücresi alamıyor.

Fakat doğada bulunan bazı çok hücreliler bunu gayet güzel yapabiliyor. Solucan, kertenkele, semenderler bunun en iyi örneklerinden.Bu canlılarda, kaybedilen vücut bölgesinin yeniden oluşturulması için hasarlı bölgedeki hücreler “kök hücre” özelliğine dönüş yapıyorlar. Bir nevi “fabrika ayarlarına dönüş” gibi. Fakat semenderler, kertenkeleler bunu gerçekleştirirken biz niye gerçekleştiremi yoruz? Bunları kullanacak mekanizmadan mahrum muyuz?

Bir kısım araştırmacıya göre, bu yetenekten tamamiyle mahrum değiliz. Bu yetenek genlerimizde var fakat genlerimiz rejenerasyon yapmamayı seçiyor, eğer bu genler doğru bir şekilde uyarılabilirse bizim de başarıyla organ ve dokularımızı rejenerasyon ile yenileyebileceğimizi düşünüyorlar. Deri, mukoza, damarlar ve kemik iliği gibi hücrelerimizin iyi rejenere olmasına karşın kas, akciğer ve beyin hücrelerinde rejenerasyon yeteneği yoktur. Eğer bu hücrelerden biri ölürse yerini sikatris dokusu doldurur fakat bunun sonucunda ilgili organın çalışma yeteneği düşer.

Rejenerasyon yeteneğimizin bu kadar gerilemiş olmasının en önemli nedeni, tabi ki böylesine özelleşmiş hücrelere sahip oluşumuz, fizyolojik özelleşme ne kadar fazlaysa, rejenerasyon yeteneği de o kadar azalıyor. Fakat bizlerde de aslında hiçbir rejenerasyon gercekleşmiyor diyemeyiz. Kesiklerin kapanması, kırıkların ya da yanıkların iyileşmesi de aslında birer rejenerasyondur. Hatta hasar gören parmak uçlarının da çoğu zaman yenilenebildiği söyleniyor, ama bu yenilenme eskisi gibi birebir olmayabiliyor

Yine de, araştırmalar insanlara semenderler gibi bir rejeneraston yeteneği kazandırmaya kararlılar.

 

    





Merhabalar 6 Haziran 2016 tarihli bu bilgi verici yazımızı SELİN ORUÇ yazarımız Bilgi Ustamız sitemizde, Onlardan Neyimiz Eksik? başlıklı konu hakkında bilgi ve tecrübelerini bizlerle paylaştı kendisine teşekkür ederiz.