Bilgi Ustamız

Efelerin efesi, dokuz dağın efesi; kurtuluş savaşının kahramanı, milis komutan bu toprağı koruyan bu toprağın kucağında yatan efemiz.

Efeler, Egenin dağlarında yaşamış düzene başkaldırmış yiğitlerdir. Sarı zeybek, kamalı zeybek, Osman Efe, Çakırcalı daha ne efelerin içinde en sevileni olan Yörük Ali Efe 1895 yılında Sultanhisar’da doğmuştur. Babasının adı İbrahim oğlu Abdi, annesinin adı ise Fatma’dır. Babası Yörüklerin Sarı tekeli aşiretinden olduğundan Yörük lakabı ile anılırlar. Yörük Ali Efe, babasını üç yaşındayken kaybeder. Dört buçuk yaşındayken annesi Kasap Osman ile evlenir. Yörük Ali Efeye Beydağı ev olur. Babasının Yavuz Köydeki mezarına sık sık ziyaret gider. Babasının mezar başında okuyamadığına yakınır.

On beş yaşında Nurcihan isimli Yörük kızıyla evlenir. Bundan Abdi isminde bir oğlu olur. İkinci hanımı Feride Molla Hanımla evlenir. Bu evlilikten de sekiz çocuğu olmuştur. Yörük Ali Efe vatan görevinden sonra on yedi yaşında Alanyalı Molla Ahmet Efenin kızanıdır. Kızanlar arasında gözde olmuştur. Kızanlığın ikinci yılında baş kızan olur. Molla Ahmet Efe. Bozdoğan Kavaklı dere baskınında ölünce de grubun baş efesi olur. Yıllarca Ege dağlarında rüzgar gibi esti şimşek gibi çaktı mazlumların umudu oldu ünü dağlardan ovalara indi. Adına türküler yakındı namı yürüdü gitti.

Yunanlar Ege bölgemize 15 Mayıs 1991’'de, çıkartma yapar. İzmir işgal altındadır. Bu haber Aydını yasa boğar. Yunanlar içleri doğru yayılır ve 27 Mayıs 1991’'de Aydın işgal edilir. Düşman yerli Rumlarla birlikte Aydını yakarlar halkımız güneye doğru çekilir. Halk düşmana karşı efelerle birleşir Kuva-yi Milliye’nin temelleri atılmıştır. Jandarmadaki silahlar halka dağıtır 5 Haziran gecesi komutanlar Yörük Ali efeyi ikna edip mili cepheye katmışlardır. Dağlar bile Yunanlara düşman oldu Menderes Nehri bulanık aktı. Halk coştu bu düşman denize dökülmeliydi ve fetvalar verildi. Efeler birleşti, çeteler oluştu. Malgaç' da direniş başladı . Yörük Ali Efe düşmana ilk kurşunu Malgaç demir yolunda sıktı. Yunan karakoluna 16 Haziran gecesi hiç şehit verilmeden baskın yapıldı. Daha sonra baskınlara devam edildi. Bu arada halk açlıktan ölüyordu. 27 Haziranda Aydına baskın verilir. Aydın ateş altındadır ve karşılıklı top atışları başlar. Efeler düşmanı kana boğmuştur.

Efelerin efesi kurtuluş savaşından sonra, TBMM tarafından Kırmızı şeritli İstiklal Madalyası ile ödüllendirilir ve İzmir’'e yerleşir. Soyadı Kanunu'nun çıkmasından sonra '”Yörük”' soyadını alır. 1951 yılında talihsiz bir tranvay kazasında bacaklarını kaybeder. Tedavi görmek için gittiği Bursa'da ölür. Bugün Yenipazar'daki evinin bahçesinde yatmaktadır. Evi Kültür Bakanlığı tarafından müze haline getirilmiştir.

Kaynakça:
Rehber ansiklopedisi

Yazar: Osman Coşkun

Merhabalar 20 Haziran 2016 tarihli bu bilgi verici yazımızı CANDAN ALTINDAŞ yazarımız Bilgi Ustamız sitemizde, Yörük Ali Efe (1895-1951) Kimdir? başlıklı konu hakkında bilgi ve tecrübelerini bizlerle paylaştı kendisine teşekkür ederiz.