Bilgi Ustamız

Reddedilme korkusu hayatımızı geniş ölçüde etkileyebilen önemli bir korkudur. Birçok kişi bazı durumlarda bu kötü hisleri tecrübe eder ancak bazı insanlar için bu korku hayatı felç edecek düzeyde ciddi olabilir. Bu tarz kişiler korkularını alt etmek için tedavi görmezlerse, bu korkular aşama aşama hayatlarının her bir bölümünü ellerinden almaya başlar.

Reddedilme korkusunun etkileri

Her ne kadar her insan bu korkuların her etkisini yaşamasa da, reddedilme korkusu birçok kişisel ve profesyonel durum karşısında başarıya ulaşma kabiliyetini etkiler. Bu yazımızda en çok karşılaşılan durumlar üzerine eğilmeye çalışacağız.

İş Görüşmeleri: Hayatında en az bir iş görüşmesine katılan herkes bu durumun ne derece stresli olduğunu bilir. İş görüşmesi için dinlenme odasında beklerken kişi kendini çok rahatsız hisseder. Bu duruma reddedilme korkusu da eklenince avuç içinin terlemesi, zor nefes alma ve konuşma güçlükleri gibi problemler kaçınılmaz olur. Bu güçlüklerle baş edemeyen kişilerin başarı şansı da azalır çünkü işverenlerin önemsediği konulardan olan kendine güven ve yetkinlik havası karşı tarafa aktarılamaz.

İş ilişkileri: Birçok iş pozisyonu için işe girmiş olmak yeterli değildir. Kişi sürekli etrafındakileri etkilemek durumunda olabilir. Birçok iş kolu için müşterileri hoş tutmak, anlaşmaları gerçekleştirmek, yatırımcıları cezbetmek ve ürünleri satmak en önemli anahtar bileşenlerdir. Birçok kişi için çok basit gibi görünen bir telefon cevaplama işi bile bazılarımıza reddedilme korkusu nedeniyle korkunç gelebilir. Benzer şekilde birilerini arayıp bir şeyler talep etmek de birçokları için imkânsıza eşdeğerdir.

Buluşmalar: İlk buluşmalar, özellikle tanımadığımız biriyle gerçekleşiyorsa neredeyse hepimiz için korkutucu gelir. Ancak kişide reddedilme korkusu varsa bu durum tam bir felakettir. Kişi buluşma süresince karşı tarafı tanımaya ve ikinci buluşmayı isteyip istemeyeceğine odaklanmak yerine, karşısındaki kişinin kendisini reddedip reddetmeyeceğini düşünmektedir. Bu nedenle konuşma problemleri, görünüşü hakkında takıntılı derecede endişe, yemek yiyememe ve hissedilir şekilde sinirli davranışlar kendini göstermeye başlar.

Evlilik: Evlilik hayatı hiç bitmeyen anlaşmalar ve uzlaşmalar serisinden oluşmaktadır. Her ne kadar iki kişi de birbirine uyumlu olursa olsun, her konuda birbirleri ile anlaşmaları imkânsızdır. Reddedilme korkusu ile yaşayan kişiler, kendi ihtiyaçlarını ifade etmekte güçlük çekerler ve çoğu kez dile getiremezler. Bunun yanında reddedilme korkusu terk edilme korkusuna da dönüşüp aşırı kıskançlık ve karşı tarafa güvenmeme gibi problemler oluşmaya başlar. Bu durum ilerledikçe kişi karşı tarafın telefonunu karıştırma, bilgisayarını ve sosyal ağlarda neler yaptığını takip etme gibi sağlıksız tutumlar sergilemeye başlar.

Yeni Kişilerle Tanışma: İnsanlar sosyal yaratıklardır ve toplum içerisinde temel sosyal ayrıntıları yerine getirmesi beklenir. Zamanımızın büyük bir kısmını tanıdığımız veya tanımadığımız kişilerle havadan sudan konuşarak geçiririz. Ancak bazen bu kısa konuşmalar ömür boyu sürecek dostluklar elde etmemizi sağlamaktadır. Eğer reddedilme korkusu ile yaşarsanız özellikle tanımadığınız kişilerle ve hatta bazen çok yakın olmadığınız arkadaşlarınızla bile bu tarz konuşmaları yapma eğiliminiz olmaz ve belki de hayatınızı değiştirebilecek bir kişi ile tanışma fırsatını kaçırırsınız.

Reddedilme Korkusuyla Yaşayan Kişilerin Genel Tavırlar

Sahtekarlık: Reddedilme korkusu yaşayan birçok kişi dikkatli bir şekilde kendilerine sahte bir hayat geliştirir. Bunun arkasında yatan düşünce; kendi gerçek dünyalarının reddedilmesinden korktukları için bir maske arkasında yaşamalarıdır. Ancak bu durum dış dünyanın kendilerine yalancı ve sahtekar olarak tanımasına neden olur.

İnsanları Memnun Etme: Her ne kadar çoğumuz sevdiğimiz kişileri memnun etme çabasında olsak da, reddedilme korkusuyla yaşayanlar bu durumu abartırlar. Kendilerine hiçbir yararı olmayacak ve hatta zarar verebilecek istekleri bile kolay kolay reddedemezler çünkü hayır demek onlar için çok zordur. Bazı durumlarda karşı tarafı memnun etme, karşı tarafın kötü davranışlarını onaylama şeklinde de olabilir. Karşı tarafı kaybetme korkusuyla yanlış olduğunu bildikleri hareketlere ses çıkarmaz hatta bazen böyle konularda dahi yardımcı olmaya çalışırlar.

İddiasızlık: Reddedilme korkusu taşıyan insanlar genellikle yüzleşmelerden kaçınmak için kendi yollarının dışına çıkarlar. Ne istediklerini sormaktan uzak dururlar ve kendi ihtiyaçları üzerine konuşmazlar. Bu konudaki genel eğilim kendi ihtiyaçlarının üzerini örtmeleri veya önemsemiyormuş numarası yapmalarıdır.

Ek olarak, reddedilme korkusu çoğunlukla kişilerin hayallerini kovalamalarına engel olur. Herhangi bir kişi için korkutucu gelebilecek şeyler, reddedilme korkusu olanları tam anlamıyla paralize eder. Memnun olamayacaklarını bilseler dahi, daha güvenilir hissettirecek alanlara kayarlar. Dünya turu atmak istesinizde, mükemmel bir roman yazmak istesenizde veya bir kişiye aşkınızı ifade etmek istesenizde reddedilme korkusu sizi hep durduracaktır.

Diğerlerinin reaksiyonu

Reddedilme korkusu kişileri güvensiz, etkisiz ve ezilmiş hale getirir. Aynı şekilde fiziksel olarak terleme, titreme, göz kontağı kuramama ve hatta iletişim becerisini yitirme gibi problemlere de yol açar. Peki, reddedilme korkusu yaşayan insanlar bu tavırları sergilerken, dış dünyanın kendilerine reaksiyonu nasıl olur.

Reddetme: İronik olarak reddedilme korkusu kendini gerçekleştiren kehanetlerden biridir. Psikolojide çok iyi bilinen bir gerçek vardır ki o da güvenin çekiciliği arttırdığıdır. 2009 yılında Florida'da yapılan bir araştırmaya göre, güven gelir düzeyimiz için neredeyse zekilik kadar önemli bir olgudur. Genel bir kural olarak, reddedilme korkusunun yarattığı kendine güven eksikliği, kişileri reddedilmeye daha yakın kılmaktadır.

Kullanma: Bazı insanlar sürekli olarak diğer insanların güvenli olmayan yönlerini ararlar. Reddedilme korkusu olan insanlarda, başka kişilerin kendi amaçları için kullanabilecekleri en potansiyel kişiler olarak göze çarpmaktadır. Uzman manipülatörler genellikle çok çekici, nazik ve yardımsever görünerek insanları nasıl etkileri altına alacaklarını çok iyi bilirler. Aynı zamanda etrafındaki kişilere her an terk edip gidecek imajı vererek sürekli reddedilme korkusu ile yaşatırlar. Böylelikle amaçlarına ulaşmak için karşısındaki kişileri avucunun içine alırlar.

Hayal Kırıklığı: Dünyadaki çoğu insan terbiyeli, dürüst ve içtendir. Karşınızdaki kişiyi reddedilme korkusuna hapsetmeseniz dahi birçok konuda yardımcı olmaya çalışırlar. Örneğin aile fertleri birbirinin güvenini kazanmak ve birbirlerine karşı açık olmak için çaba sarf ederler. Ancak reddedilme korkusu olan kişiler çoğu kez her tür yardım talebini veya sevgi göstergesini gelecekte terk edileceğinin bir sinyali olarak kabul ederler. Bu da karşı tarafı üzerek sinirlendirir ve sürekli tekrarlanması halinde büyük hayal kırıklıkları oluşturur.

Kaynakça:
American Psychiatric Association. (1994). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4th Ed.). Washington, DC: Author.

Yazar: Nihat Keleş

Merhabalar 19 Haziran 2016 tarihli bu bilgi verici yazımızı MERVE ALLI yazarımız Bilgi Ustamız sitemizde, Reddedilme Korkusu Nedir? başlıklı konu hakkında bilgi ve tecrübelerini bizlerle paylaştı kendisine teşekkür ederiz.