Bilgi Ustamız

Yaygın Adı: Kâğıt balığı

Familya: Regalecidae

Alt Familya: Lampridiformes

Tür Sayısı: 2 cins içinde 4 tür

Boyutları: 5,5 cm'den en az 11-17 m'ye kadar

Fiziksel Özellikleri: Uzun, kurdele benzeri vücutlu kesik başlı, büyük açılabilir ağızlı bir canlıdır. Ağzında dişi olmayan bu balığın gözleri görece küçüktür. Son derece uzun, gözün üstünden kuyruğa uzanan sırt yüzgeci tabanı vardır. Ön kılçıklar uzanıp küçük kapaklarla biter ve kuyruğunun da uzayan kılçıkları vardır. Anal ve yağ yüzgeçleri yoktur. Pelvik yüzgeçler uzun, kürek benzeri yapıyla uzanıp ucunda kapaklarla biter.

Yaşam Çizgisi: Davranış şekli bilinmiyor. Üreme, yılın ikinci yarısında gerçekleşir ve yüzeye yakın yerlerde, sırt yüzgecinin önünde çok uzun kılçıklar olan larvalar bulunur.

 Beslenme Tarzı: Çoğunlukla özgür yaşayan, küçük omurgasızlar, özellikle euphasiidler (parlak, karides benzeri kabuklular); ayrıca kalamar ve küçük balıklarla beslenir.

Yaşam Alanı: En az 1.000 m derinlikte açık okyanusta ayrıca görece daha alçak derinliklerde ama açık sularda bulunabilir, örnekler nadiren karaya vurur.

Yeryüzünde Dağılımı: Tüm okyanuslarda yaşarlar. Bir türü Akdeniz'e kadar uzanır.

Yaygın olarak en az 11 m uzunluğa ulaşabilen kâğıt balığı (Regalecus glesne), dünyadaki en uzun balıktır. Bilimsel olarak teyit edilmiş olmasa da, uzunluğunun iki katına, neredeyse 17 m';ye kadar büyüyebilir.

Kâğıt balığı, uzunluğuna göre pek ağır bir balık değildir. büyük örneklerin ağırlığı 272 kg'a kadar çıkabilir. Bu ağır gibi gelebilir ama 7,6-11 m uzunluktaki bir balık için ağır değildir.

Olmayan Akrabalar
Kâğıt balığının kendi cinsi içinde iki yakın akrabası vardır: Regalecus russelii ve R.kinoi. Meksika'da yakalanmıştır ve 2.000 yılına kadar bilim adamları R.russelii ile aynı tür olduğunu düşünmüştür. Aslında, R.kinoi o kadar az tanınmaktadır ki boyutu ve biyolojisi hakkında hiçbir ayrıntı yoktur. İlginç biçimde, yakın akrabası olan, Indo-Pasifik R.russelii, 5,5 cm uzunluğa kadar ulaşır ve rekor kıran kâğıt balığından çok daha küçüktür.

Familyanın diğer tek üyesi "streamerfish" ( Agrostichthys parkerı)’dir. Güneydoğu Atlantik, doğu Hint ve güneybatı Büyük okyanuslarında bulunmaktadır; en az 3 m uzunluğa kadar büyür ve 400 ışından oluşan gül renkli sırt yüzgeci ve gümüş rengi bir vücudu vardır. Bu bilgi yalnızca yedi örneğe dayandığı için, bu türle ilgili bilgimizde çok büyük boşluklar vardır.

Pelvik Kürekler
Kâğıt balığı kürede değil, çok uzun bir kurdeleye benzer ve hemen önünde, gözlerinin üstünde, çok uzun bir sırt yüzgeci kılçığı öbeği vardır. Arkasında da kuyruk yüzgeci kılçıklarından oluşan başka bir öbek bulunur. Uzun sırt yüzgeç kılıçlarının ucunda, küreğe benzeyen deri kapakları vardır. Ama çok uzun, tek pelvik yüzgeç kılçığının ucundaki kapak küreğe daha çok benzer ve yalnızca Regalecus glesne'ye değil, tüm familyaya verilen genel adın nedeni de budur.

Kürek benzetmesi, balığın vücudunu ve yüzgeçlerini suda konumlandırma biçiminden gelir. Pelvik yüzgeçler balığın önünde tutulur ve uçlarındaki hassas kapaklar suda yiyecek olduğunun uyarısını önceden verir. Bu da kâğıt balığının nefesini ayarlama, olağanüstü uzun ağzını kurbana yutmak için uzatma şansı verir.

Ringa Kralını Yeniden Oluşturmak
Kâğıt balığı adının yanı sıra, “Regalecus glesne” ringa kralı olarak da bilinir. Bu ad, kâğıt balığı zarar görürse ringaların kaybolacağına inanan eski Norveçliler tarafından kullanılmıştır. Kâğıt balığının da organ büyütme gücüne sahip olduğu rivayet edilmektedir; bunların bazıları doğru olabilir ama bazılarının olasılığı daha düşüktür. Örneğin; yakalanan bir çok kâğıt balığının kuyruğu kopuktur. Bu o kadar sık olur ki kuyruk harcanabilir ve balık bir tane daha üretebilir. Bazı kayıtlar ayrıca kâğıt balığının vücudunun yarısını kaybedip, yaşamsal iç organlar zarar görmedikçe kaybolan kısmı yeniden büyütebildiğini gösterir.

Deniz Yılanı Masalları
Eski balıkçılar sık sık dev, korkunç deniz yılanlarını anlatırdı. Çizimler ve asitle oyulmuş resimler bu canavarların gemilere saldırdığını gösterir. Böyle yaratıklar var mıydı veya var mı? Ya da bu canavarlar yalnızca saldırgan olmayan, rekor kitaplarında geçen sıra dışı bir balığın büyütülmüş örnekleri olması daha mı mantıklı?

ZD YouTube FLV Player

Kaynakça:
BBC – John DAWES

Yazar: Tuncay Bayraktar

    





Merhabalar 17 Mayıs 2016 tarihli bu bilgi verici yazımızı DEVRİM GÖLCÜK yazarımız Bilgi Ustamız sitemizde, Kağıt Balığı Nedir? başlıklı konu hakkında bilgi ve tecrübelerini bizlerle paylaştı kendisine teşekkür ederiz.